chiec luoc nga

1. Giới thiệu về tác phẩm và đoạn trích

“Chiếc Lược Ngà” là một truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, được viết trong bối cảnh kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm khắc họa sâu sắc tình cảm gia đình, đặc biệt là tình cha con trong thời kỳ chiến tranh ác liệt. Đoạn trích từ truyện được đưa vào chương trình Ngữ văn lớp 9, xoay quanh câu ý nghĩa nhan đề chiếc lược ngà cảm động giữa ông Sáu và bé Thu. Qua đoạn trích này, tác giả đã nhấn mạnh sự thiêng liêng của tình cha con, đồng thời phản ánh nỗi đau chia ly và mất mát của con người trong chiến tranh.

2. Nội dung chính của đoạn trích

Đoạn trích kể về cuộc gặp gỡ đầy xúc động giữa ông Sáu – một người lính sau nhiều năm chiến đấu xa nhà và bé Thu – cô con gái nhỏ của ông. Vì chiến tranh, ông Sáu đã phải xa nhà khi bé Thu còn quá nhỏ, và trong suốt những năm tháng dài đằng đẵng, hình ảnh về người cha chỉ còn là ký ức mờ nhạt trong tâm trí bé. Khi ông Sáu trở về thăm nhà, ông mong mỏi được gặp lại con, nhưng ngược lại với kỳ vọng của ông, bé Thu không nhận ông là cha. Sự thay đổi trên khuôn mặt của ông Sáu sau nhiều năm xa cách, đặc biệt là vết sẹo dài trên má, khiến bé Thu không nhận ra ông và tỏ ra xa lánh, thậm chí lạnh lùng.

Chỉ đến khi ông Sáu phải trở lại chiến trường, bé Thu mới nhận ra và thốt lên tiếng gọi "ba" đầy xúc động. Trước lúc ra đi, ông Sáu hứa với con gái sẽ làm cho bé một chiếc lược ngà. Sau đó, khi về lại chiến trường, ông Sáu đã dồn hết tình cảm và nỗi nhớ con vào việc làm chiếc lược. Dù không có cơ hội trao tận tay chiếc lược cho con, nó vẫn trở thành kỷ vật cuối cùng mà ông để lại, tượng trưng cho tình cha con sâu đậm.

3. Phân tích nhân vật ông Sáu

Trong đoạn trích, nhân vật ông Sáu là một người cha hết mực yêu thương con gái, nhưng lại phải đối mặt với hoàn cảnh éo le của chiến tranh. Ông đã xa nhà khi bé Thu còn nhỏ, và khi trở về, điều duy nhất ông mong muốn là được nhận con, được nghe con gọi một tiếng "ba." Tuy nhiên, sự ngây thơ của bé Thu và vết sẹo chiến tranh trên mặt ông đã tạo ra khoảng cách giữa hai cha con.

Qua những hành động và cảm xúc của ông Sáu, người đọc có thể cảm nhận rõ ràng sự đau đớn và nỗi thất vọng tột cùng của ông khi bị con gái từ chối. Ông Sáu luôn cố gắng tiếp cận và thể hiện tình yêu thương, nhưng đáp lại ông là sự thờ ơ và lạnh lùng của bé Thu. Khi bé Thu quăng trứng cá ra ngoài, ông Sáu đã không kiềm chế được và đánh con. Đó là một hành động bộc phát trong nỗi đau khổ, giận dữ nhưng sâu thẳm là nỗi đau vì không được con gái mình chấp nhận.

Khi phải rời nhà trở lại chiến trường, ông Sáu nhận được tiếng gọi “ba” từ con gái – tiếng gọi mà ông đã mong chờ suốt bao năm qua. Điều này đã giúp ông tìm lại được niềm an ủi trong lòng. Sau đó, ở chiến trường, ông Sáu đã dùng hết tâm huyết để làm một chiếc lược ngà tặng con gái. Đây không chỉ là một vật kỷ niệm đơn thuần mà là biểu tượng của tình yêu thương và sự hối tiếc của ông dành cho con. Ông Sáu không thể trao tận tay chiếc lược cho bé Thu, nhưng món quà ấy đã kết tinh tất cả tình cảm cha con, trở thành minh chứng cho tình yêu sâu sắc và vô điều kiện của ông.

4. Phân tích nhân vật bé Thu

Bé Thu là nhân vật mang lại nhiều cảm xúc cho người đọc bởi sự bướng bỉnh nhưng cũng rất đáng thương của mình. Là một cô bé chưa từng gặp mặt cha từ khi còn nhỏ, bé Thu chỉ biết đến ông Sáu qua lời kể của mẹ. Khi nhìn thấy một người đàn ông với vết sẹo dài trên mặt về nhận là cha mình, bé đã từ chối một cách dứt khoát. Sự bướng bỉnh của bé Thu thể hiện qua thái độ lạnh lùng, thậm chí là phản kháng mạnh mẽ khi ông Sáu cố gắng tiếp cận cô bé.

Tuy nhiên, bé Thu không hoàn toàn là một đứa trẻ vô tình. Sự cứng đầu của cô bé xuất phát từ niềm tin vào hình ảnh người cha trong ký ức của mình – một hình ảnh mà cô bé không muốn bị phá vỡ. Điều này phản ánh tâm lý ngây thơ, trong sáng của trẻ con, khi chúng giữ chặt một niềm tin mà không dễ dàng chấp nhận sự thay đổi.

Khoảnh khắc bé Thu gọi tiếng "ba" đầy xúc động khi ông Sáu chuẩn bị ra đi đã làm nổi bật sự thay đổi trong tâm lý của cô bé. Tiếng gọi ấy không chỉ là sự chấp nhận ông Sáu là cha mà còn là sự bùng nổ của tình cảm bị dồn nén bấy lâu nay. Đây là khoảnh khắc vô cùng xúc động, đánh dấu sự gắn kết lại tình cha con sau bao ngày bị chia cắt.

5. Giá trị nhân văn của tác phẩm

Đoạn trích “Chiếc Lược Ngà” không chỉ kể về câu giải thích nhan đề chiếc lược ngà tình cha con mà còn là bài ca ca ngợi tình cảm gia đình giữa bối cảnh chiến tranh tàn khốc. Tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu đã vượt qua mọi thử thách, sự chia cách và cả những hiểu lầm để rồi cuối cùng, nó trở thành sợi dây kết nối mạnh mẽ giữa hai con người.

Chiến tranh đã gây ra biết bao đau thương và mất mát, không chỉ về tính mạng mà còn là những vết thương tinh thần sâu sắc. Qua câu chuyện này, tác giả muốn nhấn mạnh rằng, dù có chiến tranh hay bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào, tình cảm gia đình vẫn là giá trị thiêng liêng nhất. Tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái là vô điều kiện, và tình cảm đó không thể bị phá vỡ dù có bất kỳ thử thách nào.

Chiếc lược ngà mà ông Sáu làm cho bé Thu là một biểu tượng mạnh mẽ cho tình yêu thương ấy. Dù ông Sáu đã không thể sống để trao nó cho con gái, nhưng chiếc lược ngà vẫn chứa đựng tất cả tình cảm mà ông dành cho con, trở thành một kỷ vật vô giá.

6. Kết luận

Đoạn trích “Chiếc Lược Ngà” của Nguyễn Quang Sáng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc bởi câu nhan đề chiếc lược ngà đầy xúc động về tình cha con trong chiến tranh. Qua nhân vật ông Sáu và bé Thu, tác phẩm đã khắc họa được nỗi đau chia ly, mất mát và khát khao tình cảm gia đình. Đồng thời, nó cũng gửi gắm thông điệp về sức mạnh của tình thân, rằng tình cảm gia đình là ngọn lửa bất diệt, giúp con người vượt qua mọi thử thách trong cuộc sống.