phan tich chiec luoc nga

1. Giới thiệu tác phẩm và tác giả

Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014) là một nhà văn lớn của văn học hiện đại Việt Nam. Ông đã có nhiều đóng góp cho nền văn học nước nhà, đặc biệt là những tác phẩm viết về đề tài chiến tranh và hậu chiến. phân tích chiếc lược ngà Lược Ngà là một trong những tác phẩm nổi bật của ông, được sáng tác năm 1966, khi đất nước đang trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Truyện không chỉ khắc họa những mất mát, đau thương của chiến tranh, mà còn tôn vinh tình cảm gia đình thiêng liêng, đặc biệt là tình cha con.

2. Tóm tắt tác phẩm

Truyện ngắn Chiếc Lược Ngà kể về câu chuyện cảm động giữa ông Sáu và con gái là bé Thu. Ông Sáu, một người lính cách mạng, phải xa nhà và con gái suốt tám năm để tham gia chiến đấu. Khi trở về nhà thăm gia đình, bé Thu – con gái ông không nhận ra cha do vết sẹo trên mặt ông và phản ứng lạnh lùng, cứng đầu. Mãi đến khi ông Sáu phải quay trở lại chiến trường, bé Thu mới nhận ra cha và gọi tiếng “ba” trong nước mắt. Sau đó, ông Sáu quay về chiến trường và làm cho con chiếc lược ngà, nhưng ông đã hy sinh trước khi có thể trao chiếc lược cho con. Chiếc lược ngà trở thành biểu tượng cho tình cảm cha con sâu nặng, bền bỉ.

3. Những giá trị nổi bật của tác phẩm

a. Tình cha con sâu sắc trong hoàn cảnh chiến tranh

Một trong những giá trị nhân văn sâu sắc mà Chiếc Lược Ngà mang lại chính là tình cha con thiêng liêng. Tình cảm cha con trong truyện không chỉ đơn giản là mối quan hệ máu mủ, mà còn được khắc họa qua những tình tiết giàu cảm xúc, thể hiện nỗi đau và tình yêu thương mãnh liệt. Ông Sáu, sau nhiều năm xa cách, luôn mong mỏi được gặp lại con và nghe con gọi tiếng “ba.” Tuy nhiên, sự xa cách về thời gian và hình ảnh khiến con gái ông không nhận ra cha mình. Điều này tạo nên những xung đột và đau đớn cho cả hai.

Cảnh bé Thu nhận ra cha và tiếng gọi “ba” cuối cùng khi ông Sáu phải rời đi là khoảnh khắc xúc động nhất của câu chuyện. Tiếng gọi ấy không chỉ là tiếng gọi của một đứa trẻ với người cha mà còn là tiếng lòng yêu thương, khao khát đã bị dồn nén suốt bao năm. Đối với ông Sáu, đó là niềm hạnh phúc vô bờ bến, một niềm an ủi lớn trước khi ông phải trở về chiến trường đầy hiểm nguy.

b. Chiếc lược ngà – biểu tượng của tình yêu và sự hy sinh

Chiếc lược ngà mà ông Sáu làm cho con không chỉ là một món quà nhỏ, mà còn là biểu tượng sâu sắc của tình cảm cha con. Đó là sự chăm sóc, tình yêu thương ông Sáu dành cho bé Thu, dù ông biết rằng có thể mình sẽ không bao giờ có cơ hội trao phân tích tác phẩm chiếc lược ngà lược ấy cho con. Ông tỉ mỉ khắc lên lược dòng chữ "Yêu nhớ tặng Thu con của ba", mỗi nét khắc là mỗi lần ông gửi gắm tình cảm của mình vào đó.

Hình ảnh ông Sáu nắm chặt chiếc lược trong tay khi ông hy sinh thể hiện sự đau đớn nhưng cũng đồng thời là minh chứng cho tình cha con bất diệt. Chiếc lược ngà không chỉ là kỷ vật giữa hai cha con, mà còn là biểu tượng của sự hy sinh và tình yêu thương vô hạn giữa những con người trong chiến tranh.

c. Tác động của chiến tranh đến tình cảm gia đình

Chiến tranh không chỉ gây ra những tổn thất về người mà còn phá vỡ nhiều giá trị gia đình, làm rạn nứt và chia cách những mối quan hệ. Trong câu chuyện của ông Sáu và bé Thu, chiến tranh đã làm cha con phải xa cách suốt tám năm trời. Chiến tranh không chỉ khiến cho ông Sáu xa con, mà còn làm cho bé Thu không nhận ra cha mình. Vết sẹo trên mặt ông Sáu là dấu tích của chiến tranh, là minh chứng cho những đau thương mà ông phải chịu đựng, và cũng chính nó đã làm thay đổi hình ảnh ông trong mắt con gái.

Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, tình cảm cha con giữa ông Sáu và bé Thu càng trở nên thiêng liêng và bền chặt hơn. Dù có phải trải qua những hiểu lầm và tổn thương ban đầu, tình cảm của họ vẫn vượt qua tất cả để trở thành nguồn động lực to lớn cho cuộc sống.

d. Những phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam

Truyện ngắn Chiếc Lược Ngà còn phản ánh những phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Ông Sáu không chỉ là một người cha yêu con hết mực, mà còn là một người chiến sĩ dũng cảm, sẵn sàng hy sinh cho đất nước. Sự hy sinh của ông Sáu không chỉ là cho lý tưởng cách mạng mà còn là cho gia đình, cho con gái ông.

Bé Thu tuy ban đầu cứng đầu, bướng bỉnh nhưng khi nhận ra cha, cô bé lại bộc lộ tình cảm mãnh liệt, chân thành. Đó là hình ảnh của thế hệ trẻ Việt Nam – có thể vô tư, ngây thơ nhưng cũng giàu tình cảm, sâu sắc và biết trân trọng những giá trị gia đình.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật và cốt truyện

Nguyễn Quang Sáng đã xây dựng nhân vật ông Sáu và bé Thu với những nét tính cách rất thật và gần gũi. Ông Sáu là một người cha bình thường nhưng đầy yêu thương, sẵn sàng hy sinh vì con cái. Bé Thu là một đứa trẻ bướng bỉnh, nhưng trong sâu thẳm là tình yêu cha mãnh liệt. Sự phát triển của nhân vật qua từng sự kiện đã tạo nên những cao trào cảm xúc mạnh mẽ, làm nổi bật giá trị nhân văn của câu chuyện.

Bên cạnh đó, ngôn ngữ trong Chiếc Lược Ngà giản dị, mộc mạc nhưng đầy sức truyền cảm. Tác giả đã khéo léo sử dụng những tình tiết nhỏ nhưng đầy ý nghĩa để thể hiện tình cảm cha con, làm lay động lòng người đọc.

5. Kết luận

Truyện ngắn Chiếc Lược Ngà của Nguyễn Quang Sáng là một tác phẩm tiêu biểu phản ánh tình cảm gia đình trong bối cảnh chiến tranh ác liệt. Tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu là minh chứng cho sự bền chặt, thiêng liêng của tình cảm gia đình, bất chấp mọi thử thách. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện cảm động về tình cha con, mà còn là bài ca ca ngợi lòng dũng cảm, sự hy sinh của con người Việt Nam trong chiến tranh. Với giá trị nhân văn sâu sắc và nghệ thuật tinh tế, phân tích bài chiếc lược ngà Lược Ngà đã và sẽ mãi mãi để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.